Πολλές παραδόσεις σχετίζονται με τn γέννηση του Καραγκιόζη στην Τουρκία. Μια από αυτές λέει ότι ό Χατζηαβάτης ανέλαβε να χτίσει το σεράϊ του πασά. Προσέλαβε σαν αρχιμάστορα τον Καραγκιόζη. Το σεράϊ όμως αργούσε να τελειώσει γιατί ο Καραγκιόζης έλεγε τόσα αστεία που οι άλλοι χτίστες σταματούσαν από τα γέλια τn δουλειά κι έτσι το κτήριο δεν τελείωνε. Το έμαθε ο Σουλτάνος, θύμωσε και πρόσταξε να σκοτώσουν τον Καραγκιόζη. Ύστερα όμως μετάνιωσε για την πράξη του κι έπεσε σε βαθιά μελαγχολία. Τότε ο Χατζηαβάτης έστησε ένα πανί, έφτιαξε μια χάρτινη φιγούρα του Καραγκιόζη κι έμειναν από τότε να τα βλέπει ο κόσμος και να διασκεδάζει.
Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Το 1852 ιδρύθηκε στην Aθήνα το «’Ανατολικό Θέατρο» και το γεγονός συγκίνησε όλες τις κοινωνικές τάξεις, πλούσιους και φτωχούς, γέρους και νέους . Στο θέατρο αυτό έκανε την εμφάνισή του ο Καραγκιόζης, πού ενθουσίαζε ιδιαίτερα τούς αγωνιστές της Επαναστάσεως. ‘Απόπειρα συστάσεως θιάσου Καραγκιόζη είχε γίνει και παλιότερα. Σέ πολλές συνοικίες «ό θυμόσοφος χλευαστήρ θεών και ανθρώπων», όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν περιγραφές της εποχής εκείνης τον ήρωα του θεάτρου σκιών, είχαν στήσει τη σκηνή του με τον αχώριστο σύντροφό του τον Χατζηαβάτη, στον κήπο κάποιου καφενείου η μέσα σέ κανένα μαντρότοιχο.
Aναφέρεται ακόμη ότι o Καραγκιόζης πρωτοήρθε στην Ελλάδα από κάποιον περιοδεύοντα Κερκυραίο θιασάρχη. Και όμως, φαίνεται, στην αρχή της καριέρας του, «αί βωμολοχίαι του ησαν χονδροειδείς, άξεστοι, ιταμώτατοι, ενίοτε δε έξήρχοντο παντός θεμιτού ορίου και έξετρέποντο εις χυδαίας βωμολοχίας•.
Το θέαμα του Καραγκιόζη άρεσε πολύ στο λαό και πιο πολύ ενθουσιάζονταν μαζί του oι ορεσίβιοι άντρες της ‘Επαναστάσεως, oι αμόρφωτοι αυτοί αγωνιστές, πού πήραν βαθμούς και ανταλλάγματα ανάλογα προς τις υπηρεσίες πού πρόσφεραν στον αγώνα για την Ελευθερία. Διηγούνται μάλιστα και κάποιο χαριτωμένο ανέκδοτο – είναι δημοσιευμένο στο περιοδικό «”Εβδομάς» του ‘Ιανουαρίου 1928 – για έναν επίσημο οπλαρχηγό της Στερεάς ‘Ελλάδας. Ό οπλαρχηγός αυτός μπήκε μια μέρα με πολυάριθμη συνοδεία από ένοπλα παλληκάρια, σ’ ένα από τα μικρά θέατρα, πού παιζόταν Καραγκιόζης και διέταξε με υπεροπτικό ύφος, αδιαφορώντας για το κοινό, να διακοπεί ή παράσταση και ν’ αρχίσει μια άλλη της αρεσκείας του. Τρέμοντας ό δυστυχής θιασάρχης έξετέλεσε τη διαταγή, έπαιξε την παράσταση που παραγγέλθηκε, μια από τίς πιο αισχρές του ρεπερτορίου, και ό οπλαρχηγός, αφού την απήλαυσε με τα παλληκάρια του, έφυγε θριαμβευτικά «άνταμείψας με ηγεμονικής ελευθεριότητος τον σπεύδοντα να ικανοποιήσει τα καλλιτεχνικά του γούστα θιασάρχην».
“Όπως αναφέρεται σέ παλιά δημοσιεύματα, Καραγκιόζης αντάξιος του ονόματός του ήταν μόνος αυτός πού στήθηκε στο «’Ανατολικό Θέατρο» της Πλάκας. Ακόμη και οι εφημερίδες της εποχής δεν έμειναν ασυγκίνητες για το κοσμοϊστορικό γεγονός. Σέ μία από αυτές γράφονται τα εξής :
«Κατά την συνοικίαν Πλάκας έσυστήθη άνατολικόν θέατρόν . έξοδεύων δέ τις δέκα μόνον λεπτά, πέντε δηλαδή είς τήν εισοδον και πέντε δι’ ένα ναργιλέν, δύναται νά διασκεδάση τρείς όλοκλήρους ώρας, έξακολουθων νά γελα άκαταπαύστως καθ ολον αύτό τό διάστημα.
Κατά τήν τελευταίαν παράστασιν έωρτάσθησαν οί γάμοι του Καραγκιόζη, οστις έπροθυμοποιήθη νά προσκαλέση διαφόρους άnό Δύσιν καί Άνατολήν, ‘Άρκτον καί Με σημβρίαν, καί άπό ολα τά Δωδεκάνησα. Εκεί λοιπόν έβλεπε τις διαφόρων ειδών άνθρώπους, μέ ποικίλας ένδυμασίας, οίον καβούκια, σαρίκια, καλπάκια, σερβίτες, σκούφιες, φέσια, μπονέτταις, πιπεριές, κασκέτα καί κατά συνέπειαν τσουμπέδες, μπινισια, τσακτσίρια, μπουρνούζια, άντεριά, ζιπούνια, καββάδια, γουνες, πουτούρια, σαλβάρια, γιαμπουρλούκια, καππότα, σουρτουκα, μαντέλα, ράσα κλπ.
Ό ιδιος ό Καραγκιόζης μέ λαχούρι, σάλι καί μέ έπίσημον στολήν ύπεδέχετο τούς προσκεκλημένους, έπαναλαμβάνων συχνά: έπειδή είς τόν γάμον έκλήθης, μή τσατραπάτρα. Ό Ναστραδίν Χότζας ητο έπιφορτισμένος τήν θρησκευτικήν τελετήν, κουμπάρος δέ ητο ό Χατζης Απτουραμάνας.
